کد مطلب:173144 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:166
پرواز روح
از جمله شرح هایی كه بر زیارت پر فیض عاشورا انجام شده، كتاب «زیارت در پرتو ولایت» است كه نویسنده [1] در این فراز چنین آورده است:
به طور كلی روحیه های كوچك، چون از خود «هدف» و «درد» ندارند (همه دردها و هدفهایشان در خواسته های جسمانی خلاصه می شود) و ایده آن ها متعالی نیست، تن ها را به زحمت نمی اندازند. اما روحیه های بزرگ همیشه تن را به حركت وامی دارند و در زحمت و بلا قرار می دهند. فرقشان شكافته و سرشان بریده می شود و به همین جهت شهادت بر آن ها افتخار است. و نشانه عظمت نفس آن ها می باشد.
در این گونه اشخاص كه روحشان از جسمشان بزرگتر است وظیفه ی بدن نیز دشوار است. بدن علی علیه السلام اگر می خواهد با روح او بسازد باید با نان جوین و شب زنده داری ها بسر برد، احیانا از ناحیه ی خود علی مجازات ببیند و سر را توی تنور ببرد. تن حسین علیه السلام اگر بخواهد با روح حسین علیه السلام همدم باشد باید آماده ی تشنگی بی اندازه باشد، آماده ی زخم های تیر كالقنفذ باشد. [2] .
آن چه كه به شهدای كربلا ارزش بخشید، آزادی روحی آنان بود كه با كمال میل و رغبت و از روی
اشتیاق در راه خدا در كنار مولی و مقتدا و امام خویش جانفشانی نمودند. و مقام آنان به جایی رسید كه حضرت سیدالشهداء در مورد آنان فرمود:
فانی لا أعلم أصحابا أوفی و لا خیرا من أصحابی و لا أهل بیت أبر و أوصل من أهل بیتی فجزاكم الله عنی خیرا؛ [3] من اصحابی باوفاتر و بهتر از اصحاب خود و اهل بیتی نیكوكارتر و بهتر از اهل بیتم سراغ ندارم. پس خداوند بهترین پاداش را به واسطه ی من به شما عنایت فرماید....
اصحاب و یاران حضرت به گونه ای بودند كه همانند امام خویش هر چه به شهادت نزدیك تر می شدند چهره ها برافروخته تر و مصمم تر می شد و آرامش و سكون بر آن ها حاكم می گشت.
حضرت سیدالساجدین علیه السلام در مورد امام حسین علیه السلام و اصحابش چنین فرمود:
و كان الحسین صلوات الله علیه و بعض من معه من خصائصه تشرق ألوانهم و تهدأ جوارحهم و تسكن نفوسهم؛ [4] حسین علیه السلام و بعضی از اصحاب آن حضرت در هنگام شهادت چهره هایشان برافروخته، روح هایشان استوار، بدن هایشان بی تزلزل و استوار و قلبشان آرام و بی دغدغه بود.
و در حدیث [5] معرفی حضرت امام علی علیه السلام درباره ی عظمت روحی افرادی كه در كنار حضرت اباعبدالله علیه السلام به شهادت رسیدند چنین فرمود:
مناخ ركاب و مصارع عشاق شهداء، لا یسبقهم من كان قبلهم و لا یلحقهم من بعدهم؛ این جا [6] بار انداز سواران و قتلگاه عاشقان است، شهدایی كه نه به پیشینیان بر آنان سبقت جسته اند و نه آیندگان به مقام آنان دست یابند.
در یكی از روایات، از امام صادق علیه السلام سؤال می شود كه چگونه اصحاب امام حسین بن سوی مرگ می شتافتند؟ آن حضرت علیه السلام فرمود:
انهم لهم الغطاء حتی راوا منازلهم من الجنة فكان الرجل منهم یقدم علی القتل لیبادر الی حوراء یعانقها و الی مكانه من الجنة؛ برای آنان پرده ها كنار رفت تا این كه مقامات خویش را در بهشت مشاهده كردند این چنین بود كه مردی از آنان به كشته شدن روی می آورد تا این كه به حورالعین و جایگاه خویش در بهشت برسد.
البته این یقین مرتبه والایی است كه برای هر فرد رسیدن به آن میسر نیست، اما آن چه از قرآن كریم و آثار اهل بیت علیهم السلام می توان استفاده كرد این كه دو عامل، نقش عمده در رسیدن به آن دارد:
به طور كلی روحیه های كوچك، چون از خود «هدف» و «درد» ندارند (همه دردها و هدفهایشان در خواسته های جسمانی خلاصه می شود) و ایده آن ها متعالی نیست، تن ها را به زحمت نمی اندازند. اما روحیه های بزرگ همیشه تن را به حركت وامی دارند و در زحمت و بلا قرار می دهند. فرقشان شكافته و سرشان بریده می شود و به همین جهت شهادت بر آن ها افتخار است. و نشانه عظمت نفس آن ها می باشد.
در این گونه اشخاص كه روحشان از جسمشان بزرگتر است وظیفه ی بدن نیز دشوار است. بدن علی علیه السلام اگر می خواهد با روح او بسازد باید با نان جوین و شب زنده داری ها بسر برد، احیانا از ناحیه ی خود علی مجازات ببیند و سر را توی تنور ببرد. تن حسین علیه السلام اگر بخواهد با روح حسین علیه السلام همدم باشد باید آماده ی تشنگی بی اندازه باشد، آماده ی زخم های تیر كالقنفذ باشد. [2] .
آن چه كه به شهدای كربلا ارزش بخشید، آزادی روحی آنان بود كه با كمال میل و رغبت و از روی
اشتیاق در راه خدا در كنار مولی و مقتدا و امام خویش جانفشانی نمودند. و مقام آنان به جایی رسید كه حضرت سیدالشهداء در مورد آنان فرمود:
فانی لا أعلم أصحابا أوفی و لا خیرا من أصحابی و لا أهل بیت أبر و أوصل من أهل بیتی فجزاكم الله عنی خیرا؛ [3] من اصحابی باوفاتر و بهتر از اصحاب خود و اهل بیتی نیكوكارتر و بهتر از اهل بیتم سراغ ندارم. پس خداوند بهترین پاداش را به واسطه ی من به شما عنایت فرماید....
اصحاب و یاران حضرت به گونه ای بودند كه همانند امام خویش هر چه به شهادت نزدیك تر می شدند چهره ها برافروخته تر و مصمم تر می شد و آرامش و سكون بر آن ها حاكم می گشت.
حضرت سیدالساجدین علیه السلام در مورد امام حسین علیه السلام و اصحابش چنین فرمود:
و كان الحسین صلوات الله علیه و بعض من معه من خصائصه تشرق ألوانهم و تهدأ جوارحهم و تسكن نفوسهم؛ [4] حسین علیه السلام و بعضی از اصحاب آن حضرت در هنگام شهادت چهره هایشان برافروخته، روح هایشان استوار، بدن هایشان بی تزلزل و استوار و قلبشان آرام و بی دغدغه بود.
و در حدیث [5] معرفی حضرت امام علی علیه السلام درباره ی عظمت روحی افرادی كه در كنار حضرت اباعبدالله علیه السلام به شهادت رسیدند چنین فرمود:
مناخ ركاب و مصارع عشاق شهداء، لا یسبقهم من كان قبلهم و لا یلحقهم من بعدهم؛ این جا [6] بار انداز سواران و قتلگاه عاشقان است، شهدایی كه نه به پیشینیان بر آنان سبقت جسته اند و نه آیندگان به مقام آنان دست یابند.
در یكی از روایات، از امام صادق علیه السلام سؤال می شود كه چگونه اصحاب امام حسین بن سوی مرگ می شتافتند؟ آن حضرت علیه السلام فرمود:
انهم لهم الغطاء حتی راوا منازلهم من الجنة فكان الرجل منهم یقدم علی القتل لیبادر الی حوراء یعانقها و الی مكانه من الجنة؛ برای آنان پرده ها كنار رفت تا این كه مقامات خویش را در بهشت مشاهده كردند این چنین بود كه مردی از آنان به كشته شدن روی می آورد تا این كه به حورالعین و جایگاه خویش در بهشت برسد.
البته این یقین مرتبه والایی است كه برای هر فرد رسیدن به آن میسر نیست، اما آن چه از قرآن كریم و آثار اهل بیت علیهم السلام می توان استفاده كرد این كه دو عامل، نقش عمده در رسیدن به آن دارد:
[1] بانو مجتهده زهره صفاتي؛ نشر آيات بينات، 1384 هش.
[2] يعني بدن مبارك حضرت از كثرت اصابت تير مانند قنفذ (خارپشت) مي نمود.
[3] بحارالانوار، ج 44، باب (37) ما جري عليه بعد بيعة الناس، ص 392 و 393.
[4] بحارالانوار، ج 44، ص 279، ر 2؛ ج 6، باب (6) سكرات الموت و شدائده، ص 154.
[5] نظير اين بيان در شرح نهج البلاغه ابن ابي الحديد تحت عنوان «نزول علي بكربلاء» آمده است. ج 3، ص 171.
[6] اشاره به سرزمين نينوا هنگامي كه در نيمه راه صفين بودند.